การปฏิบัติธรรม ของพระพุทธเจ้าต้องการให้ เห็นทุกข์ เห็นทุกข์แล้วเป็นอย่างไร แก้ไขทุกข์ หลักในการแก้ไขเอาอะไรล่ะ ธรรมะ ความจริง หลักเกณฑ์ในการแก้ปัญหาแบบพุทธะ จึงเรียกว่า วิถีพุทธ ถ้าคนอื่นๆ เขาเจอปัญหาอย่างนี้ เขาให้แก้อย่างวิถีเขา ตามวิถีโลก แต่เราเดินทางธรรมก็ใช้ธรรมะแก้ คิดนึกแบบทางธรรม มันก็เป็นสุข ก็ถึงว่าเราน่าจะมาถูกทางแล้วล่ะ ไม่หลงล่ะ ไม่เป็นโมหะแน่
...
ความสกปรกทางกายวาจาใจ มีไหม ไม่มี เจตนาบริสุทธิ์ จิตบริสุทธิ์ใจ ปฏิบัติหวังจะให้พ้นทุกข์ หวังมรรคผลนิพาน ปรารถนาอภิญญา ปรารถนายอดๆ ทั้งนั้นเลย ความปรารถนานี้ก็มันจริง มันบริสุทธิ์ใจ มันปรารถนาอย่างนี้
...
แม้การปรารถนาเราก็ไม่ผิดทาง ไม่ใช่หวังจะประพฤติปฏิบัติไปแล้วอยากเด่นอยากดัง อยากมีลาภมีสักการะ ถึงว่าเราไม่หลงทาง เราไม่เป็นโมหะ ไม่ใช่หวังประพฤติปฏิบัติเป็นอุปกิเลส เป็นมายาสาไถย ไม่ยกตนข่มท่าน ไม่เทียบตัวเทียบตนแข่งขันอะไรกับใคร ไม่หลง ตรงนี้เรียกว่าไม่โมหะ
...
ตรวจ เมื่อพักปักกลด จะมีเวลาตรวจ กลางค่ำกลางคืนนั่นแหละ กางกลดได้ก็ใบไม้รองเสื่อไม่ได้พกหรอกเน้อ เสื่อพกเสื่อพับอะไรบางทีก็มี ไม่เอา กวางก็ไม่ได้ปูเสื่อนอน ยังสืบตระกูลเก้งตระกูลกวางมาได้ อีกอย่างขี้เกียจด้วยพะรุงพะรังหนัก จะเทียบกับพุทธกาลนั่นแหละ จะให้มันเหลือแต่ตัวเพียวๆ เอาว่าจำเป็นจริงๆ นั่นแหละ บาตรบริขารทั้งหลายนี่จะไม่เอาฟุ่มเฟือย แล้วจะเฟือยจะฟุ่มจริงๆ ก็ไม่มีหรอก ไม่มี บวชใหม่ ใหม่จัด ไฟฉายยังไม่มีใครถวายเลย ไม่มีไฟฉายหรอกนะที่ไปๆ นี่ ไฟแซกยังไม่มีใครถวายสังฆทานอะไรเลย แล้วก็ไม่ได้ขอใครไปด้วย เอาไม้ขีดไปตามที่มี กระป๋อง (กล่อง) สังฆทาน ไม้ขีด กลัวฝนจะตกเปียกเดี๋ยวจะไม่มี จุดเทียนดูหนังสือสวดมนต์ สวดมนต์ก็ยังไม่ได้ บวชใหม่น่ะ เราออกตั้งแต่พรรษาแรกเลยเน้อ เจอถุงพลาสติกข้างลู่ข้างทางคนชอบทิ้งเอาไว้ เห็นมันใหม่ๆ เก็บเอาไปทำอะไรดีนะ แว้บขึ้นมาใส่ไม้ขีด ฝนตกมาไม่เปียก ไม้ขีดไม่ยุ่ย เก็บ บังสุกุลเก็บเน้อ อย่างนี้ไม่มีเจ้าของแน่ บังสุกุลเอามาใช้
...
ไปให้มันเห็นทุกข์ เรารู้แล้ว สรุป ทำไมต้องไปลำบาก ไปให้เห็นทุกข์ เพื่ออะไร มันจะได้แก้ปัญหา จะได้รู้จักนึกจักคิด ดูสิมันจะคิดอย่างไร ปัญหาต่างๆ ทั้งหลายสมัยโลกๆ มันเจอคำถามเจอข้อสอบมาไม่รู้กี่พันข้อ ตอบได้ปร๋อหมดแหละ แต่ ปัญญาของคนอื่นทั้งนั้น จำที่เขาเขียนไว้ จำที่เขาพูดไว้ แล้วเอามาเขียนได้ตอบถูกแหมดีใจ G (Good แปลว่า ดี) ปัญญาใครเนี่ย อ่อ ของคนอื่น ไม่ใช่เรานึกเองคิดเองหรอก เราจำของเขามาตอบ ตอบได้ตรงคนมาว่าเก่ง เก่งมันต้องของเราเองสิ พุทธะว่าอย่างไร ใช่
...
ปัญญาทางโลกเกิดจากสัญญา คือความจำ แต่ ปัญญาในทางธรรมเกิดจากการนึก การคิด การตรึกตรอง ใคร่ครวญ ควรมิควรด้วยตนเอง อันนี้แหละ ปัญญา วิมุตติ ปัญญาหลุดพ้นจากกิเลส
หลวงพ่อเฉลิมโชค ฉันทชาโต
ส่วนหนึ่งของการบรรยายธรรมเมื่อวันที่ 25 สิงหาคม 2556
