ผลของการฝึกตน จึงจะเป็นคนที่บริสุทธิ์ได้ ศักดิ์สิทธิ์ขึ้นมาได้ มีอานุภาพขึ้นมาได้ พ้นจากโคลนจากตมขึ้นมาได้ พ้นจากหลุมคูถ หลุมอาจมทั้งหลายขึ้นมาได้ นึกถึงสภาพที่เราตกอยู่ในหลุมคูถ หลุมขยะเน่าๆ เหม็นๆ สูงสักสองช่วงตัว เขาจับโยนลง แล้วตะกายขึ้นมา แล้วแต่ว่าใครตะกายขึ้นมาได้เมื่อไหร่ แล้วแต่กำลังแขนกำลังขาของแต่ละคน นึกถึงสภาพของขี้โคลนขี้เลนที่มันลื่นๆ ปีนๆ ขึ้นมาก็พรวด พรวดๆ ลงไปอยู่อย่างนั้น
...
แล้วชาติไหนจะเอาจริง ? จะเอาจริงตอนไหนหรือ ? ชาติหน้าก่อน ชาตินี้ยังมีอีกหลายๆ อย่างที่อยากจะทำ ถ้าประสบความสำเร็จก่อนแล้วค่อยปฏิบัติธรรม ถ้าหมดห่วงแล้วค่อยปฏิบัติธรรม ถ้าสมความปรารถนาทางโลกแล้ว ถ้าหมดห่วงแล้ว ก็ไม่จำเป็นต้องมาปฏิบัติธรรม ก็เพราะหมดห่วงแล้ว จะต้องมาปฏิบัติทำไมอีก
...
ถ้าสมปรารถนาทางโลกแล้วทุกเรื่อง ต่อไปก็จะเข้าสู่ทางธรรม ไม่มีหรอกมนุษย์ชนิดนั้น ในเมื่อสมปรารถนาในทางโลกหลายๆ ทาง หลายๆ เรื่อง มันยิ่งติดใจเข้าไปใหญ่ และเรื่องที่จะให้หายติดใจ มันไม่มีหรอก มันติดใจไปจนกว่าจะตายนั่นแหละ ทีแรกก็อ้างว่าตัวเองยังเด็ก พอพ้นจากเด็กก็อ้างว่ายังเป็นหนุ่มเป็นสาว พอเลยจากหนุ่มสาวก็อ้างว่าเป็นวัยที่จะต้องสร้างฐานะ รอให้มีฐานะก่อน พอมีฐานะก็วัยป่วยวัยชราวัยร่วงโรย ถ้าแข็งแรงอยู่ก็จะไปหรอก หมดแล้วโอกาส
...
ห่วงอะไรอีกล่ะ ห่วงสุขภาพตัวเอง คนนั้นถึงแก่แล้วก็ยังแข็งแรงยังสุขภาพดีอยู่ ห่วงหลาน ลูกจบหมดแล้วไม่ห่วง แต่ดันมามีลูกทิ้งหลานไว้ให้เราเลี้ยงเราดู เดี๋ยวถ้าประสบความสำเร็จ หลานโตหลานจบกันมาก่อน เราก็จะมีโอกาสได้เข้าไปบ้าง โอ้…พูดไม่ดูเลย หลานแกโตแกก็โน่นคงจะอายุสักร้อยกว่าหรือเกือบร้อย อาจหาญจะมีอายุยืนขนาดนั้นเชียวหรือ ยิ่งบุญกุศลไม่ได้ทำได้สร้างด้วย มันจะได้หรือจนหลานโต ถ้าจะย้อนมันนะ เป็นงั้น
...
แล้วจะไปทำตอนไหน ? ทำทุกตอน ทำคู่กันไปเลยตั้งแต่เด็กแต่เล็ก ธรรมะต้องคู่กับทางโลกไม่ใช่มีเป็นตอน ทุกตอนต้องบวกด้วยธรรมะ วัยเด็กก็ต้องเป็นเด็กที่มีธรรมะ มีนะโม ตัสสะ รู้จักนอบน้อมต่อพระพุทธเจ้า พระธรรม พระสงฆ์ พอโตเป็นหนุ่มเป็นสาวก็เป็นหนุ่มเป็นสาวที่มีธรรมะ เป็นวัยที่จะต้องเลือกคู่เลือกการงาน จะได้เลือกถูก คนที่จะมาเป็นภรรยา เป็นสามี เป็นคนดีไหม ? รู้จักบาปรู้จักบุญไหม ? กลัวบาปชอบบุญไหม ? หรือ เอาแต่หล่อแต่งามของมันอย่างเดียว อื่นๆ มันไม่เอาเลย กายกรรม วจีกรรม มันเอาหนังเอาหน้าอย่างเดียว อย่างนั้นไหม ? จะได้เลือกเป็น
...
หนุ่มสาวที่มีธรรมะจะเลือกคู่ครองเป็น คนไหนไม่กลัวบาปไม่ละอายต่อบาป ไม่มีนิสัยเทวดาฉันไม่เอา พวกไม่มีนิสัยเทวดามันพร้อมจะโหดจะเหี้ยมเมื่อไหร่ก็ได้ ได้เคยเห็นมาก็เยอะก็มาก จ๊ะๆ จ๋าๆ พักเดียวแค่นั้นเอง มึงๆ กูๆ แล้ว ต่อไปแม้มึงแม้กูมันก็ไม่เอา ทะเลาะวิวาททุบตีเข่นฆ่าในที่สุด ก็เพราะเลือกไม่เป็น
...
เป็นหนุ่มเป็นสาวที่ไม่มีธรรมะจะเลือกเป็นได้อย่างไรล่ะ ไม่รู้ว่าอะไรคือหิริโอตัปปะ ไม่รู้ว่าอะไรที่จะต้องละอาย จะต้องเกรงกลัวต่อบาปต่อกรรม คนชนิดใดจะเรียกว่าเป็นที่พึ่งได้ เป็นสรณะได้ เป็นสามี ผู้ประพฤติสมควร สามี แปลว่า ผู้ประพฤติสมควร ภริยา แปลว่า ผู้เลี้ยงดูผู้รักษา ถ้าคนนี้มาเป็นภริยาเราเขาจะดูแลเราได้ไหม เขาจะรักษาเราได้ไหม แม่ศรีเรือน แม่บ้านแม่เรือน ก็ยังไม่ได้อยู่ด้วยกันจะดูได้อย่างไร ? ดูเรือนผม ดูเรือนหน้า ดูเรือนกาย ก็ยังจะดูเป็นบ้าง ในเมื่อเป็นหนุ่มสาวที่มีธรรมะ จริงๆ แล้วธรรมะเป็นของคู่กับมนุษย์ ไม่ใช่มีเอาไว้ยามแก่จนกระทั่งลูกหลานเขาไม่ต้องการ แล้วค่อยไล่เข้าวัด เพราะเข้าใจผิดอย่างนั้นไง จึงตายไปกับบาป ไม่ทันได้สร้างบุญกัน
บรรยายธรรมเมื่อวันที่ ๑๗ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๓
