วันหนึ่งคืนหนึ่งของทุกคนเท่ากัน ไม่ว่าวันหนึ่งคืนหนึ่งจะทำดีทำชั่วต่างกัน แต่อายุที่เสื่อมลงไปนั้นไม่ต่างกันเลย เราได้ใช้เวลาไปเหมือนกัน แต่ใช้ในเรื่องที่ต่างกัน ต่างกันด้วยเรื่องบุญเรื่องบาป เรื่องที่ฉลาด เรื่องที่โง่ ใช้ชีวิตที่ผ่านไปด้วยการทำบาปถือว่าเป็นเรื่องที่โง่ (คือ อวิชชา แปลว่า ไม่รู้) ให้มันผ่านไปกับความไม่ดี ถือว่าเจ้าของนั้นยังโง่ น่าจะใช้ไปกับเรื่องที่ได้บุญ จึงเรียกว่าฉลาด (คือ วิชชา แปลว่า รู้)
...
จะว่าศาสนาพุทธสอนให้หายโง่ หรือว่าสอนให้ฉลาดนั่นเอง ใครถือศาสนาพุทธทำตามศาสนาพุทธนั่นล่ะคือผู้ฉลาด ฉลาดคือวิชชา แปลว่า รู้ ศาสนาพุทธนำไปสู่การเป็นผู้รู้ผู้ตื่นและเบิกบาน ถึงศาสนาพุทธจะไม่ได้ตั้งเป็นโรงเรียน ไม่ได้มีการบังคับให้ศึกษาเล่าเรียนกันเป็นปีๆ ก็เถอะ ให้นับถือกันเอาเองตามอิสระ ถือว่าเป็นการเรียนโดยวิถีชีวิต ไม่ต้องเสียค่าเทอม ไม่ต้องแต่งตัวไปโรงเรียน ไปอยู่ที่ไหนๆ ก็ถือว่ากำลังเรียนอยู่ ไปอยู่ที่ไหนๆ ก็มีสติอยู่ นั่นล่ะจะทำให้ฉลาด
...
การเรียนก็คือการให้มีสติรู้อยู่กับกาย ก็เลยไม่มีหรอกสองโมงเช้ามาเข้าแถวร้องเพลงชาติ มีสติรู้อยู่กับกายอยู่ตลอดเวลา เท่ากับเรียนอยู่ กำลังทำตัวเองให้ฉลาดอยู่ รู้อยู่ในสิ่งทั้งหลายที่มาผัสสะ (สัมผัส) ที่มาเกี่ยวข้องมีผลกระทบกับเราทางตา หู จมูก ลิ้น กาย เท่ากับเรากำลังเรียนอยู่ หมากำลังวิ่งผ่านไปทางขวา งูกำลังเลื้อยผ่านไปทางซ้าย นกกำลังบินผ่านไปทางหน้า หูกำลังได้ยินคนพูดอันนี้ ตากำลังมองเห็นคนเดินไปทำอย่างนั้น เรากำลังถอยหลัง เรากำลังนั่งลง เรากำลังยกขาขึ้น เรากำลังล้างมือ นั่นแหละเรียนแล้ว การมีสติรู้อยู่ในสิ่งเหล่านี้ เรากำลังเรียนอยู่ ไม่โง่แล้ว
...
รู้ให้ทันกับที่กำลังทำอยู่เรียกว่าไม่โง่แล้ว ปกติมันทำโดยสัญชาตญาณ เรากำลังเอาจิตไปรู้ในเรื่องอื่นๆ ไม่ได้มารู้ตอนกำลังเคลื่อนไหว ถ้ารู้อยู่ตรงที่เคลื่อนไหว มันจะฉลาด มันจะหายโง่ เขาเรียกว่ารู้อยู่ในปัจจุบัน ตามที่เราสมาทานกัน คำสมาทานที่เราว่าจนคล่องปาก บางคนว่าจนเบื่อ อีกแล้วทำไมต้องสมาทานทุกวันด้วย อย่าเบื่อเลยพ่อคุณแม่คุณเอ๋ย อย่าเบื่อสิ่งที่ดี อย่าเบื่อสิ่งที่มีประโยชน์ ทั้งที่กล่าวอยู่จนคุ้นหู กล่าวจนเบื่อ แต่เข้าใจหรือยัง ? เข้าถึงหรือยัง ? ถ้าเข้าถึงแล้วมันจะไม่เบื่อ ถ้ายังเบื่ออยู่แสดงว่ายังไม่เข้าถึง
...
ที่กล่าวไป…ขอรู้อยู่ในปัจจุบัน ลึกซึ้งกว่านั้น อ๋อ…ทำอะไรให้รู้อยู่กับตรงที่ในขณะที่กระทำ นั่นแหละเท่ากับสอนให้ปฏิบัติแล้ว ซึ่งคือคำสอนที่สูงสุดแล้ว ถ้าใครรู้อยู่กับปัจจุบันอย่างนั้นได้ ไม่เกินเจ็ดปี ไม่เกินเจ็ดเดือน ไม่เกินเจ็ดวัน แล้วแต่บารมีสูง กลาง ต่ำ บารมีมากเจ็ดวันบรรลุธรรม บารมีน้อยเจ็ดเดือน ยังไม่ได้เรื่องเลยภายในเจ็ดปีจะฉลาด จะหายโง่ หายอวิชชา ซึ่งผู้ที่รับรองผลไว้คือพระพุทธเจ้า
บรรยายธรรมเมื่อวันที่ ๑๗ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๕๖
