การที่เราฝึกตัวเองให้อยู่ในที่สงบสงัดบ่อยๆ นั่งบ่อยๆ นิ่งได้เฉยได้บ่อยๆ อดทนอดกลั้นได้หลายๆ เรื่อง จากทีละเรื่อง ละเรื่อง ละเรื่อง เดี๋ยวมันก็อดทนได้ทุกเรื่องเอง ที่อดทนได้ เพราะเข้าใจในความจริง เมื่อก่อนก็ว่าอุปสรรคทั้งหลายมากีดขวางชีวิต พอเกิดปัญญา มันก็ไม่โทษอุปสรรค มันโทษตัวเอง ก็ไปทำผิดทำชั่วมาแต่ชาติไหนล่ะ เขาถึงได้มาเป็นมารขวาง เขาถึงได้มาเป็นอุปสรรคกีดกั้น ไปทำให้เขาทุกข์ไว้ตั้งแต่ชาติไหนล่ะ
...
ที่เขามาขวาง มากีด มาเป็นอุปสรรค มาเป็นมาร ก็ล้วนแต่เขามีสิทธิ์ทั้งนั้นจากกรรมชั่วที่ (เรา) เคยไปทำเอาไว้ไง งั้นจะจบแล้วนี่ จะไม่สู้รบปรบมือ จะยุติธรรม จบ จบนั่นแหละคือยุติธรรม (ยุติ = จบ , ธรรม = ความจริง) จบด้วยความจริง จบเพราะรู้ความจริง จะหยุดความอาฆาตพยาบาท ไม่ใช่ต้องการคำแพ้คำชนะ แต่หยุดการอาฆาตพยาบาทต่างหาก มันหยุดได้ด้วยการตัดสินคืออุเบกขา เฉย
...
ผิดถูกเป็นของสมมติทั้งนั้น เถียงมาถูก ชนะดีใจเลี้ยงฉลอง ไม่ใช่ เดี๋ยววันหน้าก็มีมาอีกมีมาใหม่อีก ฉลองกันไม่จบไม่สิ้น พูดถึงถ้าเทียบกับทางโลก แต่ถ้าเป็นทางธรรม ไม่มีใครผิดไม่มีใครถูกหรอก เป็นธรรมชาติทั้งนั้น เฉย ใช้ได้ผลจริงหรือ จริง เอาไปใช้กับทางโลกนะ ก็ใช้กับทางโลกนี่แหละ
...
มีญาติธรรมเราหลายๆ คน มาปรึกษาปัญหาต่างๆ ทั้งหลาย อุปสรรคทั้งหลาย แนะนำให้เอาธรรมะไปใช้ หลายรายเลยที่บอก อุเบกขา จบเฮอะ จบที่เรา ไม่ต้องไปฟ้องไปร้องอะไร เดี๋ยวเราจะเป็นสุขขึ้นเอง แล้วก็นั่นแหละไปฟ้องไปร้องเพิ่มงานให้ตัวเอง จะได้มีเวลามาวัดมาปฏิบัติธรรมถือศีลดีกว่ามั้ง ครับ ตกลงผมจะทำตามที่หลวงพ่อบอก สาธุ อนุโมทนาให้กำลังใจเขาหน่อย จบเลยเห็นไหม ไม่ต้องไปเป็นโจทย์ ไม่ต้องไปเป็นจำเลย ไม่ต้องไปไต่สวนสอบสวน หาพะยงพยานอะไร วุ่นวาย เดี๋ยวก็ร้อยปีแล้ว เสียเวลาไปอีกกับคำขุ่นข้องอุปสรรคทั้งหลายเหล่านี้ แล้วชนะเหรอ แพ้ เสียเวลาไปเปล่าๆ ทำให้ร้อยปีถูกบั่นทอนไปกับเรื่องไม่เป็นเรื่อง ชนะมาขุ่นมัว ชนะมันก็ของสมมติ แพ้ก็ของสมมติ จบไหม จบ ยุติธรรม ยุติแล้วด้วยธรรมะ
...
คุยกันอยู่ครู่เดียว จบ อนุโมทนาบุญกับเขาด้วย เพราะเท่ากับเขาทำประโยชน์ให้กับจิตวิญญาณตัวเอง ไม่ต้องไปขุ่นมัวกับคดี กับเรื่องนั้น ไม่รู้อาจจะเป็นปีหรือหลายๆ ก็ได้ ถ้าเขาไม่ได้เอาธรรมะไปใช้ ไม่ได้ยุติด้วยธรรมะ ก็ต้องทุกข์ไปเรื่อย คิดไปเรื่อย เราต้องทำงั้น เราต้องทำงี้ มันมาอย่างงี้ เราต้องไปอย่างโน้น ไม่จบ ที่อนุโมทนาเพราะเขาเด็ดขาด เขาเชื่อพระธรรม ใช้ได้เลยคนที่เชื่อพระธรรม ใช้ได้ แสดงว่าเขาประพฤติธรรมจริง ปฏิบัติธรรมจริง และเขาก็ได้ผล สงบเย็น
...
ธรรมะทั้งหลายเอาไว้เพื่อแก้ไขปัญหาชีวิต แล้วปัญหานี่มันไม่เกิดกับทางธรรมหรอกนะ ส่วนใหญ่จะเกิดกับทางโลกนั่นแหละ จากการที่มีการกระทบกระเทือนทางโลกนั่นแหละ
บรรยายธรรมเมื่อวันที่ ๒๖ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๒
