อยากได้สิ่งใด มีผู้หามาให้สมตามปรารถนา แม้กระนั้นก็ยังไม่พ้นทุกข์ ก็มันทุกข์ที่ใจ ไม่ได้ทุกข์ เพราะมีมาก มีน้อย หรือไม่มี ไปเข้าใจตรงนั้นตื้นๆ แต่ก็เข้าใจกันอย่างนั้นทั้งบ้านทั้งเมือง มีกระดาษ (หมายถึง เงิน) มาก ก็ไม่พ้นทุกข์ มีทรัพย์หลายอย่าง ก็ไม่ได้ทำให้พ้นทุกข์ นาฉันก็มี สวนฉันที่มี ที่ดินเปล่าๆ ที่ยังไม่ได้ทำอะไรเลยก็มี สุขไหมล่ะ ? พ้นทุกข์ไหม ? อืม…ไม่เกี่ยวกันเลย
...
มันไม่เป็นสูตรเลยว่า ถ้ามีที่ดินเปล่าๆ สิบไร่ มีที่ทำนาได้แล้วสิบไร่ แล้วก็มีไร่อะไรก็ได้อีกสิบไร่ สามอย่างนี้ถ้าใครมีจะพ้นทุกข์ เออ มันไม่ใช่สูตรอย่างนี้ ถ้ามันเป็นสูตรอย่างนี้ เราก็ต้องพากันไปหาอย่างนั้นแล้ว เราจะได้พ้นทุกข์ แต่นี่มันไม่ใช่ ยกภูเขาให้เป็นลูกๆ แล้วมันก็ยังไม่พ้นทุกข์เลยได้ภูเขาลูกนี้แล้ว เออภูเขาทางทิศเหนือมีแล้ว ทำอย่างไรจะได้ภูเขาทางซีกประเทศทิศใต้ ได้ทิศใต้ เออ ทำอย่างไรจึงจะได้ครบสี่ทิศ ตีอาณาเขตรบไปชนตะวันออก ภูเขาลูกโน้นได้แล้ว ตะวันตกตีรบไปถึงภูเขาลูกนี้ได้
...
เออนั่นแหละ จะพ้นทุกข์ จะหมดห่วงล่ะ สี่ภาคสี่ทิศ ภูเขาล้อมรอบอาณาเขตของเรา พระราชา จักรพรรดิชนะทุกทิศสิบทิศ ยังไม่พ้นทุกข์เลย ได้ภูเขาลูกหนึ่ง ก็อยากได้ลูกต่อไป ต่อไป พอไปอยู่ทิศเหนือทิศใต้ก็กบฏ ยกจากทิศเหนือไปปราบทิศใต้ พอไปปราบทิศใต้ ทิศตะวันตกก็วุ่นวาย ชาติหนึ่งวิ่งปราบมันอยู่สี่ทิศนี่แหละ ไม่ได้สุขเลย เมื่อก่อนนี้เมืองแคบๆ เล็กๆ ก็ทุกข์เล็กๆ แคบๆ เดี๋ยวนี้เมืองใหญ่ ต้องไปทีนึงนานๆ ไปไกลๆ สุขที่ไหน ? ทุกข์ ทุกข์กว้างขึ้น ครั้นจะไปก็ต้องเดินไกลขึ้น ก็ยังไม่รู้อีกว่ามันทุกข์ มาหลงใหลได้ปลื้ม ว่าเออที่เรากว้าง ถ้าสุขจริงไม่ต้องที่กว้างหรอก นั่งอยู่ที่เดียวก็สุขเหลือเกิน ….
บรรยายธรรมเมื่อ ๑ กันยายน พ.ศ. ๒๕๕๔
